သကၠတဘာသာအားျဖင့္မုျဒာ
ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ မုဒၵဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ ရုပ္ပြားဆင္းထု ရုပ္လံုး ရုပ္ၾကြ
စသည္တို့ကို ေလ့လာသုေတသန ျပဳရာတြင္ မသိလွ်င္မျဖစ္ေသာ အေျခခံအက်ဆံုး ပဋိမာ
သိပၸံပညာရပ္၏ ေသာ့ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။ မုျဒာဆိုသည္မွာ အလြန္နက္နဲ ့သိမ္ေမြ
့၍ အတြင္းငုပ္ေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ သေဘာတရားမ်ားကိုရည္ညႊန္းျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အခ်ိဳ ့မုျဒာမွာ လက္တစ္ဘက္တည္းျဖင့္သာ ဟန္အမူအရာ ျပျခင္းျဖစ္၍အခ်ိဳ
့မုျဒာမွာမူ လက္ႏွစ္ဘက္ျဖင့္ျဖစ္ေစ လက္ေလးငါးဆယ္ဘက္ျဖင့္ျဖစ္ေစ
ေဟာၾကားညႊန္ျပလိုေသာသေဘာတရားကို ဟန္အမူအရာျပထားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေလသည္။ 
(၁) ဓမၼစၾကမုျဒာ
---------------
ဓမၼစကၠပဝတၱနမုျဒာ ဟုလည္းေကာင္း၊ ဗ်ာခ်ာနမုျဒာ ဟုလည္းေကာင္း ေခၚသည္။
တရားဦးကိုေဟာၾကားေနဟန္ျဖစ္သည္။ တရားစက္ဝိုင္း လွည္းဘီးကို လွည့္ေတာ့မည့္ဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
ဥတၱရေဗာဓိမုျဒာဟန္နွင့္ ဆင္တူယိုးမွားျဖစ္သည္။
လက်္ာဘက္လက္မနွင့္ လက္ညိွဳးတို႔ကို လက္ဝဲလက္မ လက္ညိွဳးတို႔နွင့္ ထိထားကာ လက်္ာလက္က စက္ဝိုင္းလွည္းဘီးတခုကို လည္ပတ္ လွည့္ေပးေတာ့မည့္ဟန္မ်ိဳးျဖင့္ ႐ွိသည္။ လက္နွစ္ဘက္စလံုး ရင္ညြန္႔ အထက္နားေလာက္ေရာက္ေအာင္ ျမွင့္တင္ထားသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လက္ဝဲလက္သည္ လက်္ာလက္ကို ဖံုးအုပ္ထားေလ့႐ွိသည္။
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား႐ွင္သည္ ဗာရာဏသီျပည္ ဣသိပတန မိဂဒါဝုန္ေတာ၌ ပဥၥဝဂၢီရဟန္းမ်ားအား ဓမၼစကၠပဝတၱနသုတ္ကို ေဟာၾကးေနဟန္ သ႐ုပ္ေဖၚျပျခင္းျဖစ္သည္။ တရားဦးေဟာဟန္ျဖစ္၍ အဦးအစမြန္ျမတ္၍ မဂၤလာ႐ွိသည္ဟု ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကသည္။
ကာေလန ဓမၼသဝနမဂၤလာ၊ ဓေမၼသု အပၸမာဒမဂၤလာ၊ ဓမၼသာကစာၦမဂၤလာ ေသာဝစႆတာမဂၤလာ၊ အရိယသစၥာန ဒႆနမဂၤလာ၊ နိဗၺာနသစိၦကိရိယမဂၤလာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဖၚ ျပထားျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
ဝိမုတၱိရသ၊ သႏၱရသတို႔ကို ေပၚလြင္ေစသည္။
ပညာပါရမီ၊ သစၥာပါရမီ၊ ဝီရိယပါရမီ စခန္းမ်ားသို႔ ညႊန္ျပထားျခင္း အနက္သေဘာကိုေဆာင္ေလသည္။
ဓမၼစၾကမုျဒာပါေသာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုကို ကိုးကြယ္သူသည္ တရားထူးကိုရ႐ွိျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာ ထြန္းကားတိုးတက္ျခင္း၊ အမွန္တရားကို သိလြယ္ျမင္လြယ္ျခင္း၊ ယံုမွားသံသယ ကင္း႐ွင္းျခင္း၊ သိဒၶိ အမ်ိဳးမ်ိဳး ၿပီးျပည့္စံုျခင္း၊ ရာထူးဌာနႏၱရ တိုးတက္ႀကီးပြားျခင္း၊ ဆင္းရဲဒုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာျခင္း၊ ရန္သူမ်ား၏ အႀကံအစည္ အဖ်က္အဆီးတို႔ကို လႊမ္းမိုးေက်ာ္လြားနိုင္ျခင္း၊ တန္ခိုးအာဏာစက္ျပင္းျပျခင္း၊ တိုင္းျပည္နိုင္ငံ သာယာဝေျပာျခင္းစေသာ အက်ိဳးထူးမ်ားကို ရ႐ွိနိုင္သည္ဟု ဝဇီရာယာနက်မ္းဂန္မ်ား၌ အက်ယ္တဝင့္ ဖြင့္ဆိုထားေလသည္။
(၂) မဟာက႐ုဏာမုျဒာ
----------------------
လက္ဝဲလက္ကိုျဖစ္ေစ၊ လက်္ာလက္ကိုျဖစ္ေစ၊ ရင္ဘတ္ သို႔မဟုတ္ ရင္အံု အထက္ပိုင္းေလာက္ဆီသို႔ ေျမွာက္ခ်ီထားကာ လက္ဝါးကိုအတြင္းဘက္သို႔လွည့္၍ ရင္ဘတ္ ရင္အံု ပခံုးစပ္ကို ဖံုးအုပ္ဖိနွိပ္ျပထားေသာ ပံုမ်ိဳးျဖစ္သည္။ သနားက႐ုဏာ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို ပံုေဆာင္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ျမတ္စြာဘုရားပံုေတာ္တြင္ေတြ႕ရပါမူ မဟာက႐ုဏာေတာ္႐ွင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပလိုရင္းျဖစ္ပါသည္။
လက်္ာလက္က မဟာက႐ုဏာမုျဒာျပလွ်င္ လက္ဝဲလက္က ဘူမိဖႆမုျဒာျဖင့္ ျပေလ့႐ွိပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ သေခၤ်မ်ားစြာ ကမၻာမ်ားစြာပတ္လံုး သတၱဝါမ်ားအေပၚ၌ မဟာက႐ုဏာေတာ္ ႀကီးမားလွသျဖင့္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္ဆည္းခဲ့သည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဤသစၥာစကားကို ပထဝီေျမႀကီးက သက္ေသအရာ၌ ရပ္တည္ပါေစသတည္း ဟူေသာ သစၥာအဓိဌာန္ ျပဳေတာ္မူခန္းအတြက္ ရည္စူးပူေဇာ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
က႐ုဏာရသ၊ သႏၱရသတို႔ကို ေပၚလြင္ေစပါသည္။ ပညာပါရမီ၊ ခႏၱီပါရမီ၊ ေမတၱာပါရမီ၊ သစၥာပါရမီစခန္းမ်ားသို႔ ရည္ညႊန္းပါသည္။
ဥာတကာနဥၥ သဂၤဟမဂၤလာ၊ အပၸမာေဒါ စ ဓေမၼသုမဂၤလာ၊ သမဏာနဥၥ ဒႆနမဂၤလာ၊ ဖုဌႆ ေလာကဓေမၼဟိ စိတၱံ ယႆ န ကမၸတိစေသာ မဂၤလာတရားေတာ္မ်ားကို ရည္ညႊန္းေဖၚေဆာင္ထားပါသည္။
ဤမုျဒာကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ တာဝတိ ံသာနတ္ျပည္မွ လူ႔ျပည္သို႔ သက္ဆင္းၾကြေတာ္မူပံုမ်ားနွင့္ ပူေဆြးဒုကၡ ေသာကပရိေဒဝ ခံစားေနရသူမ်ားအား တရားဓမၼ ေဟာျပေနပံုမ်ား စသည္တို႔တြင္ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရတတ္ပါသည္။
ဤ မဟာက႐ုဏာမုျဒာပံုေတာ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ျခင္းအားျဖင့္ ကယ္ဆယ္ကူညီ ေစာင္မသူမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ စိုးရိမ္ငိုေၾကြး ပူေဆြးမႈမွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာရာရျခင္း၊ရန္သူမ်ားကပင္ မိမိအား သနားၾကင္နာခြင့္လႊတ္လာျခင္း၊ ရန္ေျပမာန္ေျပျဖစ္ျခင္း၊ တရားတေဘာင္ အမႈအခင္းမ်ား၌ ေအာင္နိုင္ျခင္း၊ မင္းအာဏာ တန္ခိုးေတေဇာ ႀကီးျမင့္ထက္ျမက္ျခင္း၊ ဘုန္းႀကီးျခင္း၊ ၾကည္ညိဳေလးစားသူမ်ားျခင္း၊ မိမိအားခ်ီးျမွင့္ ေျမာက္စားမည့္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ ေပၚေပါက္လာျခင္းစေသာ အက်ိဳးထူးမ်ားကို ရ႐ွိနိုင္သည္ဟု တႏၱရာယာနက်မ္းမ်ား၌ ျပဆိုထားပါသည္။
(၃) စ်ာနမုျဒာ
----------
တရားအားထုတ္ဟန္ (သို႔မဟုတ္) စ်ာန္ဝင္စားဟန္ျဖစ္သည္။ ေယာဂမုျဒာ ဟုလည္းေခၚသည္။
လက္နွစ္ဖက္ကို ေပါင္ခြင္ေပၚတြင္ လက္ဝါးနွစ္ဖက္စလံုးလွန္၍ လက်္ာလက္ဝါးသည္ လက္ဝဲလက္ဝါးေပၚတြင္ထပ္ၿပီးလွ်င္ မေတာင့္မတင္းေစပဲ အေၾကာမ်ားကို ေလွ်ာ့ထားကာ သက္သက္သာသာ တင္ထားေသာပံုဟန္ျဖစ္သည္။ စ်ာန္ဝင္စားေနပံု သမာဓိရေနပံုမ်ိဳး ေပၚလာေအာင္စီရင္ထားသည္။ ဤပံုမ်ားတြင္ တခါတရံ လက္မနွစ္ခု ထိပ္ခ်င္းေတ့ဆိုင္ထားျခင္း၊က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ား ျဖန္႔တင္ထားျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ရတတ္သည္။
တေပါစမဂၤလာ၊ ျဗဟၼစရိယမဂၤလာ၊ အရိယသစၥာနဒႆနမဂၤလာမ်ားကို ရည္ေဆာင္ပံုေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္သည္။
သႏၱရသနွင့္ ဝိမုတၱိရသတို႔ကို ေပၚလြင္ေစရန္ ရည္ညႊန္းေပသည္။
ေဗာဓိပကၡိယ တရားမ်ားအနက္ စ်ာန္တရားမ်ားကို ပဓာနအားျဖင့္ ရည္ညႊန္းထားသည္ဟု အဆို႐ွိသည္။ သမထလုပ္ငန္း အက်င့္စခန္းကို ညႊန္ျပလ်က္႐ွိေပသည္။
စ်ာနမုျဒာပါေသာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုမ်ားကို ကိုးကြယ္သူသည္ တည္ၾကည္ၿငိမ္သက္ျခင္း၊ ဓါတ္သေဘာ အျပည့္အဝရ႐ွိျခင္း၊ စိတ္ေဝဒနာ ေသာကပရိေဒဝ ကင္းၿငိမ္းျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာ တိုးတက္ပြင့္လင္းျခင္း၊ တရားထူးကို ရလြယ္ျခင္း၊ သမထေပါက္လြယ္ျခင္း၊ ထြက္ရပ္ေပါက္လြယ္ျခင္း၊ သိဒၶိၿပီးျခင္း၊ မေကာင္းက်ိဳးဟူသမွ် ေလာင္ကၽြမ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္းစေသာအက်ိဳးထူးမ်ားရနိုင္ေၾကာင္းျဖင့္ ဝဇီရာယာနက်မ္းဂန္မ်ား၌ ဖြင့္ဆိုထားေပသည္။
(၄) ဥာဏမုျဒာ
------------
လက္နွစ္ဖက္စလံုးကို နွလံုးသားတည္ရာ ရင္ဘတ္ဆီသို႔ ေျမွာက္ခ်ီကာ လက္ဝါးမ်ားကို ရင္ဘတ္ဖက္သို႔ လွည့္ထားၿပီးလွ်င္ လက္မနွင့္ လက္ခလယ္တို႔ကို ထိ၍ထားေသာ လက္ဟန္အေနအထား ျဖစ္သည္။
အသိဥာဏ္ပညာ ေဗာဓိဥာဏ္၊ သဗၺညဳတဥာဏ္၊ သစၥဥာဏ္၊ ကိစၥဥာဏ္၊ ကတဥာဏ္တည္းဟူေသာ သေဘာတရားမ်ားကို ညႊန္ၾကားေဟာျပလိုေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ေဆာင္ေပသည္။
အခ်ိဳ႕ပညာ႐ွိမ်ား၏ အလိုအရ ဤမုျဒာသည္ ဓမၼစကၠပဝတၱနမုျဒာ တမ်ိဳးပင္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ဗာဟုသစၥမဂၤလာ၊ သိပၸမဂၤလာ၊ အတၱသမာပဏီဓိမဂၤလာမ်ားကို သဏၭာန္ပံုဟန္ ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အဗၻဳတရသနွင့္ သႏၱရသမ်ားကို ေပၚလြင္ထင္႐ွားေစသည္။
ပညာပါရမီကို အဓိကအားျဖင့္ ရည္ညႊန္းထားေပသည္။ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နွင့္ ေဗာဇၥ်င္တရားမ်ားကို ပဓာနအားျဖင့္ ရည္ညႊန္းထားေလသည္။
ဥာဏမုျဒာပါေသာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုကို ကိုးကြယ္ပါက အသိဥာဏ္ပညာ ပြင့္လင္းတိုးပြားျခင္း၊ တရားအဆင့္တက္ျခင္း၊ ပညာ႐ွိျဖစ္ျခင္း အက်ိဳးမ်ားကို ရ႐ွိနိုင္သည္ဟု တႏၱရာယာနက်မ္းမ်ား၌ ေဖၚျပထားေပသည္။
(၅) ဝိတကၠမုျဒာ
-------------
ႀကံစည္ဟန္ ေဆြးေႏြးဟန္ျဖစ္သည္။
လက်္ာလက္ေမာင္းကို ေကြး၍ လက္ဝါးကို အျပင္ဘက္သို႔ လွန္ျပထားကာ လက္ညိွဳးနွင့္လက္သူၾကြယ္တေခ်ာင္း ေခ်ာင္းကို လက္မထိပ္နွင့္ ထိထားသည္။ က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို အေပၚသို႔ ေထာင္ထားေသာဟန္ ျဖစ္သည္။ ႀတိပတက ဟတၳပံုတြင္ လက္သူၾကြယ္ကို လက္မျဖင့္ဖိထား၍ က်န္သံုးေခ်ာင္းကို ေထာင္ျပထားသည္ကို နႈိင္းယွဥ္ၾကည့္သင့္သည္။
ဓေမၼသု အပၸမာဒမဂၤလာ၊ ဓမၼသာကစာၦ မဂၤလာမ်ားကို သ႐ုပ္ျပထားသည္။
အဗၻဳတရသ၊ သႏၱရသ တို႔ကို ေပၚလြင္ေစသည္။
စ်ာနပါရမီ၊ ပညာပါရမီ စခန္းမ်ားသို႔ ညႊန္ျပရည္ေဆာင္ေပသည္။
ဝိတကၠမုျဒာ ပံုဟန္ျဖင့္ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုမ်ားကို ထုလုပ္စီရင္ ကိုးကြယ္ေသာသူသည္ အႀကံအစည္ ထိုးထြင္းေအာင္ျမင္ျခင္း၊ စိတ္ကူးဥာဏ္ ဆန္းသစ္ပြင့္လင္းျခင္း၊ အဘိဓမၼာ သဘာဝတရားကို ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ ေပါက္ေရာက္သိျမင္ျခင္း၊ ဗဟုသုတ ၾကြယ္ဝျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာထက္ျမက္ျခင္း၊ သမာဓိစ်ာန္ အဘိညာဥ္ရ႐ွိျခင္း၊ အယူဝါဒထူးျခား ဆန္းျပားခ်က္မ်ားကို သိ႐ွိနားလည္ျခင္း၊ တီထြင္မႈ ေအာင္ျမင္ျခင္းစေသာ အက်ိဳးထူးမ်ားကို ရ႐ွိနိုင္သည္ဟူ၍၄င္း၊ ဤမုျဒာဟန္ျဖင့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္႐ွိေသာ ရပ္႐ြာေဒသျပည္နယ္တြင္ ပညာ႐ွိသူေတာ္စင္မ်ား ေပၚေပါက္ထြန္းကားတတ္သည္ဟူ၍၄င္း၊ ပဋိမာ သိပံၸက်မ္းမ်ား၌ ျမြက္ဆိုေဖၚျပ ထားေလသည္။
(၆) ဘူမိဖႆမုျဒာ
-----------------
ေျမႀကီးကို လက္မ်ားထိထားေသာဟန္ျဖစ္သည္။ဝသုႏၶရီေျမႀကီးကို သက္ေသညႊန္းေသာဟန္ ဟူ၍လည္းေခၚသည္။
လက်္ာလက္သည္ လက်္ာဒူးမွ ေအာက္သို႔တြဲလဲခ်၍ထားသည္။ လက္ဝါးကို အတြင္းဘက္သို႔ လွည့္ထားၿပီးလွ်င္ လက္ေခ်ာင္းမ်ား အားလံုးကိုျဖန္႔၍ ေအာက္တည့္တည့္သို႔ စိုက္ကာ ၾကာပလႅင္ကိုျဖစ္ေစ၊ ေျမႀကီးကိုျဖစ္ေစ၊ ထိုင္ခံုတခုခုကိုျဖစ္ေစ ထိထားေသာဟန္ျဖစ္သည္။ လက္ဝဲလက္မွာ ေပါင္ခြင္ေပၚတြင္ လက္ဖဝါးလွန္၍ တင္ထားေလ့႐ွိသည္။ လက်္ာလက္ဖမိုးကို ျမင္ရသည္။ လက္ဝဲ လက္ဖဝါးကိုလည္း ျမင္နိုင္သည္။
ဤမုျဒာ ျဖစ္ေပၚလာရပံုမွာ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား႐ွင္သည္ ေဗာဓိပင္ရင္း၌ ဘုရားအျဖစ္သို႔ေရာက္၍ အပရာဇိတပလႅင္ထက္ဝယ္ စံေနေတာ္မူစဥ္ မာရ္နတ္သားက လာေရာက္တိုက္ခိုက္ေလသည္။ ထိုအခါ ဘုရား႐ွင္က ဝသုႏၶရာပထဝီေျမႀကီးကို သက္ေသညႊန္းျခင္းျဖင့္ မာရ္ စစ္သည္အေပါင္းကို ေအာင္နိုင္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဤအျဖစ္အပ်က္ကိုစြဲ၍ မာရ္နတ္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခန္းကို သ႐ုပ္ေဖၚရာ၌ ဤမုျဒာကို တည္ထြင္ခဲ့သည္ဟု ေ႐ွးဆို႐ိုး ႐ွိခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာအနုပညာသဘင္တြင္ ဝသုန္ ဤေျမ သိၾကားေစ သက္ေသညႊန္းဟူ၍ စပ္ဆိုခဲ့ၾကပါသည္။
တိဗက္ျမန္မာ အယူအဆအရဆိုပါလွ်င္ ပထဝီေျမႀကီးဓာတ္သည္ မကုန္ခမ္းနိုင္ေသာသေဘာ၊ ခိုင္မာခက္ေက်ာေသာသေဘာ၊ ေထာက္ခံေသာသေဘာ၊ ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္၍ ရနိုင္ေသာသေဘာတည္း ဟူေသာ ဂုဏ္ထူးဝိေသသမ်ားျဖင့္ ျပည့္စံုသည္။ ထို ပထဝီေျမထုကို လက္ညႊန္ျပထားေသာ မုျဒာ၏ဆိုလိုရင္းမွာ ဤ႐ုပ္ပြားေတာ္သည္လည္း အထက္ပါဂုဏ္ထူး ဝိေသသမ်ားနွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ အေကၡာဘ် ျမတ္စြာဘုရား စ်ာနိဗုဒၶ၏ပံုေတာ္ ျဖစ္သည္ဟူ၍ နိမိတ္ျပထားေၾကာင္း တိဗက္ဘာသာ က်မ္းရင္းမ်ား၌ မိန္႔ဆိုထားေလသည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕ မဟာမုနိ ႐ုပ္႐ွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ဘူမိဖႆမုျဒာဟန္ ျဖစ္ေပသည္။
ပုေဗၺစ ကတပုညတာမဂၤလာ၊ အတၱသမာပဏိဓိမဂၤလာ၊ ခႏီၱမဂၤလာ၊ ဖုဌႆ ေလာကဓေမၼဟိ စိတၱံ ယႆ န ကမၸတိမဂၤလာတို႔ကို သ႐ုပ္သဏၭာန္ ေဆာင္ျပထားေပသည္။
သစၥာပါရမီ၊ အဓိဌာန္ပါရမီ၊ ဥေပကၡာပါရမီ စခန္းမ်ာသို႔ ညႊန္ျပသည္။
ဝီရရသ၊ အဗၻဳတရသ မ်ားကို ေပၚလြင္ေစသည္။
ေလာကီဂႏၶာရီ အလိုအရမူကား -
ရန္သူတကာကို ေအာင္ျမင္နိုင္ျခင္း၊ တရားအမႈတြင္ မိမိဘက္မွ လြတ္လြတ္ကၽြတ္ကၽြတ္ အနိုင္ရျခင္း၊ အစိမ္းသရဲ သင္းကြဲၿပိတၱာ နတ္မိစာၦတို႔၏ ပေယာဂ ေနွာက္ယွက္မႈကို နွိမ္နင္းနိုင္ျခင္း၊ ေသလုေမ်ာပါးျဖစ္ေနေသာ လူနာအား အသက္မေသ ေဝဒနာမွ ခ်မ္းသာရာရေစျခင္း၊ ဆင္ၾကမ္း ျမင္းၾကမ္း ႏြားၾကမ္း သူရဲၾကမ္းတို႔ကို ေအာင္နိုင္ျခင္း၊ ၿမိဳ႕ နယ္ အိမ္ ေျမ ေက်ာင္းေနရာ စသည္တို႔ကို ႐ွင္းလင္းခုတ္ထြင္ရာ၌ ေျမၾကမ္းကိုေအာင္နိုင္ျခင္း၊ ရဲရင့္ေစျခင္း၊ စစ္ထိုးစစ္ဆင္ စစ္ခ်ီရာ၌ ရန္သူတကာကို ေအာင္ပြဲရျခင္း၊ သံု႔ပန္းမ်ားကို အ႐ွင္လတ္လတ္ ဖမ္းဆီးရမိျခင္း၊ တနိုင္ငံလံုးကို စိုးမိုးလႊမ္းၿခံဳ၍ အာဏာတန္ခိုးထက္ျမက္ျခင္း၊ ဘုန္းတန္ခိုး အာနုေဘာ္ႀကီးျခင္း စသည့္ အက်ိဳးထူးမ်ားကို မုခ် ေအာင္ျမင္ ရ႐ွိနိုင္ေပသည္။
(၇) ဝရဒမုျဒာ
----------
ေကာင္းခ်ီးေပးဟန္၊ ဆုေပးဟန္ဟုေခၚသည္။
ဝရမုျဒာ၊ ဝရဒမုျဒာ၊ ဒါနမုျဒာ၊ ဝရဒဟတၳဟူ၍ ပရိယာယ္ပုဒ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေခၚေဝၚတတ္ၾကသည္။
လက်္ာဘက္လက္ကို ေအာက္သို႔ခ်ကာ လက္ဝါးကို အျပင္ဘက္လွည့္ၿပီး လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို ျဖန္႔ခ်ထားေသာဟန္ျဖစ္သည္။ လက္ဝဲလက္ကို ေပါင္ခြင္ေပၚတြင္တင္ထားသည္။
လိုေသာဆုမ်ားနွင့္ တလံုးတဝတည္း ျပည့္စံုၾကပါေစဟု ဆိုလိုေသာ အနက္သေဘာကို ေဆာင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရားမ်ားတြင္ ဤ ဝရဒမုျဒာမ်ိဳးကို ေတြ႕ရတတ္သည္။ သားဆုေတာင္းလွ်င္ ရ႐ွိနိုင္သည္ဟု ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ထားၾကေသာ နတ္ဘုရား သိၾကား စသည္မ်ား၏ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုတို႔တြင္ ဤမုျဒာကို ေတြ႕႐ွိနိုင္ေပသည္။
ပုေဗၺစ ကတပုညတာ မဂၤလာ၊ ဒါနမဂၤလာ၊ ဥာတကာနံ သဂၤဟ မဂၤလာ၊ ပုတၱဒါရႆ သဂၤဟ မဂၤလာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဆာင္သည္။
က႐ုဏာရသ၊ ဟႆရသတို႔ကို ေပၚလြင္ေစသည္။
ဒါနပါရမီ၊ ေမတၱာပါရမီ စခန္းမ်ားသို႔ ရည္ညႊန္းထားေလသည္။
ဝရဒမုျဒာပါ႐ွိေသာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ပူေဇာ္သူသည္ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာဆုလာဘ္မ်ားကို ရ႐ွိျခင္း၊ ဆုေတာင္းျပည့္ျခင္း၊ ဆႏၵအတိုင္း ကိစၥၿပီးေျမာက္ျခင္း၊ လိုအပ္ဆႏၵတလံုးတဝတည္း ၿပီးျပည့္စံုျခင္း၊ သားဆုကိုရ႐ွိျခင္း၊ သစၥာအဓိဌာန္ျပဳရာ၌ ထိေရာက္ျခင္း၊ဓါတ္သက္ဝင္ျခင္း၊ ဓါတ္စည္းျခင္း၊ ရာထူးဌာနႏၱရ တိုးတက္ျခင္း၊ စည္းစိမ္ တိုးပြားျခင္း၊ ကုန္ေရာင္းကုန္ဝယ္ ျမတ္စြန္းျခင္း၊ ကစား ေလာင္းကစားရာ၌ ေအာင္နိုင္ျခင္း၊ စစ္ခ်ီ စစ္တက္ရာ၌ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ပူေဇာ္သကၠာရကို ရ႐ွိျခင္း၊ လက္ေဆာင္ပ႑ာ ခြန္တုပ္မ်ား ရ႐ွိျခင္း၊ ေျခြရံသင္းပင္း ေပါမ်ားၾကြယ္ဝျခင္း စေသာ အက်ိဳးထူးမ်ားကို ရနိုင္သည္ဟု တႏၱရာယာန က်မ္းဂန္မ်ား၌ ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။
(၈) ဒါနမုျဒာ
---------
အလႉေပးဟန္ဟု ေခၚသည္။ ေကာင္းခ်ီးေပးဟန္ ဆုေပးဟန္နွင့္ ဆင္တူျဖစ္သည္။
လက်္ာလက္ကို ေျမႀကီးသို႔ ေအာက္စိုက္ခ်ထားကာ လက္ဝါးကို အျပင္ဘက္သို႔ ညႊန္၍ျပထားသည္။ လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို ျဖန္႔ျပထားၿပီး တစံုတခု ေပးေတာ့မည့္ပံုဟန္ကို ေဆာင္သည္။ ဘူမိဖႆမုျဒာနွင့္ လက္ဝါးထားပံု ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သည္။
အနွစ္သာရအားျဖင့္ ဒါနမဂၤလာ၊ ပူဇာ စ ပူဇေနယ်ာနံ မဂၤလာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဒါနပါရမီစခန္းသို႔ ညႊန္ျပေလ့႐ွိသည္။ ဝီရရသ၊ သႏ ၱရသမ်ားကို ေဖၚေဆာင္သည္။
ပံုစံအားျဖင့္ ရတနသမၻဝစ်ာနိ ဗုဒၶဘုရားပံုေတာ္ကို ဤ ဒါနမုျဒာျဖင့္ ေတြ႕ရတတ္သည္။ ဖူးေျမာ္လာသူအား ကိုးကြယ္လဲေလ်ာင္း အားထားစရာ ရတနာသံုးပါးတည္းဟူေသာ ဘုရား တရား သံဃာ တို႔ကို ေပးေတာ္မူ၏၊ ခံယူကိုးကြယ္ၾကပါေလာ့ဟု တိုက္တြန္း သတိေပးသည့္ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ေဆာင္ေပသည္။
ဒါနမုျဒာပါေသာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုကို ထုလုပ္ကိုးကြယ္သူသည္ လာဘ္႐ႊင္ျခင္း၊ ေ႐ႊေငြ ဥစၥာရတနာ ဆင္ ျမင္းစေသာ စီးပြားေရးတြင္ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ေၾကြးၿမီေဟာင္းကိုေတာင္းခံရာ၌ လြယ္လင့္တကူ ရနိုင္ျခင္း၊ သူတပါးထံမွ လက္ေဆာင္ပ႑ာမ်ားကို ရ႐ွိနိုင္ျခင္း၊ အခြန္တုတ္ပႏၷာမ်ား ေပါမ်ားၾကြယ္ဝစြာ ရ႐ွိနိုင္ျခင္း၊ တိုင္းျပည္နိုင္ငံအတြင္း ဆန္ေရစပါး ေပါမ်ားျခင္းစေသာ အက်ိဳးထူးမ်ားကို ခံစားရသည္ဟု တႏၱရာယာနက်မ္း ေလာကီက်မ္းမ်ား၌ ေဖၚျပထားေပသည္။
(၉) ဥတၱရေဗာဓိမုျဒာ
-------------------
အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္၍ ပြင့္ေတာ္မူဟန္ျဖစ္သည္။
လက္ဝဲလက္ညိွဳးနွင့္ လက္မတို႔ကို ထိထား၍၄င္း၊ လက်္ာလက္ညိွဳးနွင့္ လက္မတို႔ကိုလည္း ထိထား၍၄င္း၊ နွလံုးသား ႐ွိေလာက္ရာအရပ္ ရင္ဘတ္ကို ထိလုနီးပါးမွ် ေထာင္ျပထားေသာ လက္ဟန္အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ က်န္လက္ေခ်ာင္းမ်ားကိုမူ အေပၚသို႔ ေထာင္ထားသည္။
ဓမၼစၾကာမုျဒာပံုနွင့္ ဆင္တူယိုးမွားျဖစ္သည္။
အရိယသစၥာနဒႆနမဂၤလာနွင့္ နိဗၺာနသစိၦကိရိယမဂၤလာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
ဝိမုတၱိရသနွင့္ သႏၱရသတို႔ကို ေပၚလြင္ထင္႐ွားေစသည္။
ပါရမီဆယ္ပါးတို႔၏ ၿပီးျပည့္စံုျခင္းကိုလည္း ညႊန္ျပထားျခင္းသေဘာ ႐ွိေပသည္။ ေဗာဓိပကၡိယတရား (၃၇)ပါးတို႔၏ ၿပီးဆံုးျခင္း အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူျခင္းတို႔ကို ညႊန္ျပသ႐ုပ္ေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အခ်ိဳ႕ပညာ႐ွိႀကီးမ်ားက မိန္႔မွာခဲ့ၾကသည္။
ဥတၱရေဗာဓိမုျဒာပါေသာဘုရားကို ကိုးကြယ္သူသည္ ဥာဏ္ပညာေကာင္းျခင္း၊ စာေမးပြဲ စာျပန္ပြဲတို႔၌ အဖ်က္အဆီး အဟန္႔အတားမ႐ွိ ေအာင္ျမင္ျခင္းအက်ိဳးကို ရ႐ွိနိုင္ေၾကာင္း တႏၱရာယာနက်မ္းမ်ား၌ ေဖၚျပပါ႐ွိပါသည္။
0 Komentar untuk "ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား႐ွင္၏ တရားေဟာ မုျဒာဟန္ပန္မ်ားထဲမွ မုျဒာ(၉)မ်ိဳး"